ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
Δώστε… βάση στο βιβλίο
«Προσοχή, μην μπερδέψετε αυτά που έχετε διαβάσει στο σχολικό βιβλίο με άλλα βιβλία. Προσπαθήστε να βγάλετε όλο το κεφάλαιο υπό μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων», «Η μελέτη των ασκήσεων, των ερωτήσεων και των υποδειγμάτων τους είναι η βάση της επανάληψης. Όσο για τις ασκήσεις μην τις μαθαίνετε απ' έξω και μην επεκτείνεστε σε υπερβολικά δύσκολες, γιατί απλά θα αγχωθείτε και θα μπερδευτείτε».
Στο μάθημα της Βιολογίας Γενικής Παιδείας, Κατευθύνσεων και Επιλογής δίνονται στους μαθητές τέσσερα (4) θέματα που έχουν ως εξής:
α) Το πρώτο και δεύτερο θέμα αποτελούνται από ανεξάρτητες ερωτήσεις που στοχεύουν στον έλεγχο της απόκτησης γνώσεων και της δυνατότητας παρουσίασης και τεκμηρίωσης θεμάτων σχετικών με την εξεταστέα ύλη και της κατανόησης από τον μαθητή βιολογικών εννοιών, διαδικασιών ή φαινομένων.
β) Το τρίτο θέμα αποτελείται από ερωτήσεις που στοχεύουν στον έλεγχο της ικανότητας του μαθητή να αξιοποιεί θεωρητικές γνώσεις και δεξιότητες (ανάλυση, σύνθεση κτλ.) για την αξιολόγηση δεδομένων και την εξαγωγή συμπερασμάτων.
γ) Το τέταρτο θέμα αποτελείται από μία άσκηση ή ένα πρόβλημα και στοχεύει στον έλεγχο της ικανότητας του μαθητή να χρησιμοποιεί, σε συνδυασμό, γνώσεις ή δεξιότητες που απέκτησε για την επίλυσή τους Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 25 μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα θέματα.
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ
Οι υποψήφιοι κατά την ώρα της εξέτασης θα πρέπει:
- Να προσέξουν την εμφάνιση του γραπτού, γιατί υποσυνείδητα οι βαθμολογητές έχοντας μπροστά τους ένα κακό γραπτό διάκεινται δυσμενώς.
- Να ξεχωρίζουν σαφώς τα υποερωτήματα, ιδιαίτερα όταν δεν τα γράφουν με τη σειρά που είναι στην ερώτηση.
- Να αφιερώσουν οπωσδήποτε χρόνο για να ξαναδιαβάσουν το γραπτό τους, να διαθέσουν τουλάχιστον 15 λεπτά ώστε να βεβαιωθούν ότι έχουν απαντήσει σε όλα τα ερωτήματα.
Τα κυριότερα σφάλματα που παρατηρούνται στα γραπτά Βιολογίας είναι:
- Έλλειψη ακρίβειας και σαφήνειας στη διατύπωση εννοιών και στην περιγραφή των διαδικασιών.
- Έλλειψη τάξης και λογικής σειράς.
- Λανθασμένη σειρά των βημάτων στην περιγραφή μιας διαδικασίας.
- Αδυναμία συσχέτισης και συγκέντρωσης διαφορετικών δεδομένων από το βιβλίο, ώστε να δοθεί ολοκληρωμένη απάντηση σε ερωτήσεις συνδυαστικού τύπου.
- Δυσκολία στην κατανόηση των ερωτήσεων των θεμάτων, με αποτέλεσμα λανθασμένη ή εκτός θέματος απάντηση.
-Παράλειψη αιτιολόγησης επειδή η απάντηση θεωρείται αυτονόητη, και
-Δυσκολία στον καθορισμό ορίων απάντησης μιας ερώτησης, με αποτέλεσμα να περιέχει πλεονάζοντα είτε ελλιπή στοιχεία.
Αποτελεσματικές τεχνικές επανάληψης πριν από τις εξετάσεις.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ
Λίγες μέρες πριν από την έναρξη των Πανελλαδικών Εξετάσεων και οι υποψήφιοι έχουν μπει για τα καλά στην «τροχιά των επαναλήψεων». Η διαδικασία αυτή είναι άκρως απαραίτητη, καθώς ορισμένες τεχνικές μελέτης και τακτικές συμπεριφοράς κατά τη διάρκεια των επαναλήψεων και της προετοιμασίας για τις εξετάσεις είναι δυνατό να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα της προσπάθειας των μαθητών, καθώς και να συμβάλουν στη βελτίωση της ψυχολογίας τους.
Πρόκειται για μικρές συμβουλές, που μας δίνει η καθηγήτρια Βιολογίας Κα Νότα Λαζαράκη, η οποία τονίζει ότι η εμπειρία δείχνει ότι όσοι τις ακολούθησαν ευεργετήθηκαν με πολλούς τρόπους και οδηγήθηκαν στις εξετάσεις προετοιμασμένοι και ήρεμοι.
Μερικές από αυτές είναι:
• Οργάνωσε τους κύκλους επαναλήψεων και δημιούργησε ένα πλάνο μελέτης, το οποίο ωφέλιμο είναι να καταγράψεις με μολύβι και χαρτί. Το ιδανικό θα ήταν στο πρόγραμμά σου να συμπεριλάβεις όλο το χρονικό διάστημα μέχρι τις εξετάσεις και να καταγράψεις πότε και για πόσο χρόνο σκοπεύεις να μελετήσεις το κάθε μάθημα.
• Στο τέλος κάθε ημέρας σβήνε όσα υλοποιήθηκαν από το πρόγραμμά σου. Η ικανοποίηση της ημέρας που τελειώνει δίχως εκκρεμότητες αποτελεί από μόνη της τη μέγιστη ανταμοιβή.
• Πριν αρχίσεις τη μελέτη, απάλλαξε τον εγκέφαλό σου από αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα. Ακολούθησε μία τεχνική αυτοσυγκέντρωσης και χαλάρωσης διάρκειας μόλις λίγων λεπτών. Κάθισε αναπαυτικά στην καρέκλα, κλείσε τα μάτια και για τα επόμενα δύο λεπτά μη σκέφτεσαι παρά μόνο ευχάριστα θέματα. Το επόμενο λεπτό άρχισε το διάβασμα!
Χρόνος και διαλείμματα
• Κάθε φορά που ξεκινάς τη μελέτη καθόρισε τον χρόνο επανάληψης και προγραμμάτισε τα διαλείμματα. Σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι η μελέτη είναι περισσότερο αποτελεσματική, όταν τα διαλείμματά της είναι προγραμματισμένα, αρκετά και μικρής διάρκειας. Για παράδειγμα, δίωρη μελέτη που διακόπτεται προγραμματισμένα και σε ίσα χρονικά διαστήματα τρεις φορές, επί πέντε λεπτά τη φορά, φαίνεται ότι είναι πιο αποτελεσματική και η ανάκληση μνήμης ταχύτερη από τη συνεχόμενη προσπάθεια.
• Επίλεξε τις συνθήκες μελέτης που είναι άριστες για εσένα. Μπορείς να διαβάζεις πρωί ή βράδυ, ανάλογα με το πότε νιώθεις εσύ ότι το διάβασμά σου είναι περισσότερο αποδοτικό, αλλά αξίζει να γνωρίζεις ότι οι ειδικοί σε θέματα εκπαίδευσης ισχυρίζονται ότι οι πρωινές ώρες είναι κατάλληλες για μελέτη ύλης που περιέχει θεωρία, γεγονότα, λεπτομέρειες και έννοιες. Το απογευματινό και βραδινό διάβασμα είναι καλύτερο για επαναλήψεις και για ύλη που δεν περιέχει λεπτομέρειες, ενώ οι βραδινές ώρες ευνοούν την κριτική επεξεργασία. Συνεπώς, μία καλή συμβουλή αποτελεί, στον βαθμό που είναι δυνατόν, το πρωί να διαβάζεις θεωρία και τα βράδια ασκήσεις ή ερωτήσεις κρίσεως.
«Μήτηρ μαθήσεως»
• Επειδή το ρητό που αποκαλεί την επανάληψη «μητέρα της μάθησης» είναι σοφό, μετά το τέλος της επανάληψης θεμιτό είναι να ανακεφαλαιώνεις επιγραμματικά ό,τι μελέτησες. Ανακάλεσε στη μνήμη σου τα βασικά σημεία της ύλης με την οποία ασχολήθηκες, τις κατηγορίες των ασκήσεων που έλυσες και γράψε ακόμη μία φορά τους τύπους που χρησιμοποίησες.
• Μία συνηθισμένη ερώτηση των υποψηφίων αυτή την περίοδο είναι κατά πόσο θα θυμούνται όλη την ύλη που μελετούν την ώρα της γραπτής εξέτασής τους στην περίοδο των Πανελλαδικών.
Η εμπειρία δείχνει ότι μαθητές που διάβασαν ουσιαστικά και δεν περιορίστηκαν στη στείρα αποστήθιση ανακαλούν στη μνήμη τους ό,τι χρειάζεται για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εξέτασής τους. Η μνήμη μπορεί να ενισχυθεί αφενός με την κατανόηση σε βάθος των ενοτήτων που μελετάς αλλά και με τη σύνδεση της κάθε ενότητας με άλλες από την εξεταστέα ύλη ή ακόμη και με παραστάσεις από την καθημερινότητα που είναι καταγεγραμμένες στον εγκέφαλό σου.
Πολλές φορές οι μαθητές συσχετίζουν δύσκολα σημεία της ύλης με έντονες εικόνες, γεγονότα, ακούσματα από την καθημερινότητα, ώστε η ανάκληση της μνήμης των σημείων αυτών να επιτυγχάνεται έμμεσα μέσω αυτών.
Φυσική κατάσταση
• Η αποτελεσματικότητα της μελέτης συνδέεται άμεσα με τη φυσική κατάσταση του ατόμου, διότι αποτελεί προϊόν της λειτουργίας του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλος λειτουργεί άρτια και αποδοτικά, όταν όλος ο οργανισμός είναι σε καλή κατάσταση. Επιπλέον, ο εγκέφαλος από ενεργειακή άποψη στοιχίζει ακριβά στον ανθρώπινο οργανισμό και είναι προσεκτικός στη διατροφή του, καθώς τρέφεται μόνο με γλυκόζη και αμινοξέα. Συνεπώς, εάν θέλεις να μεγιστοποιήσεις το αποτέλεσμα της προσπάθειάς σου, οφείλεις να προσέχεις τη διατροφή σου. Τρώγε συχνά αλλά μικρά γεύματα. Αμέσως ύστερα από ένα βαρύ γεύμα, η διαύγεια και η οξύνοια του νου μειώνονται αισθητά. Φρούτα, όσπρια, λευκό κρέας και μερικά γλυκά είναι ό,τι ευχαριστούν τον εγκέφαλό σου και τον βοηθούν να είναι αποδοτικός!
• Ο εγκέφαλος όμως εκτός από τροφή χρειάζεται και οξυγόνο. Η συγκέντρωση του οξυγόνου στον εγκέφαλο αυξάνεται με τη γυμναστική, ιδιαίτερα την αερόβια. Ίσως ακούγεται παράδοξο την περίοδο αυτή που ο χρόνος σε πιέζει να ασχολείσαι με τη γυμναστική, αλλά η φυσική κατάσταση του οργανισμού απαιτεί άσκηση. Για τον λόγο αυτό, θεμιτό είναι δύο φορές την εβδομάδα να ασχοληθείς με κάποια σωματική δραστηριότητα, ακόμη και εάν είναι μικρής διάρκειας. Αυτό θα περιορίσει τη σωματική ένταση και θα βελτιώσει τη ψυχική σου διάθεση. (1274103240|%e %b %Y|agohover)
(ΑΠΟ: ΕΘΝΟΣ, ΝΙΚΟΛΙΤΣΑ ΤΡΙΓΚΑ)